su sondajı makine parkı
su sondajları fotoğraf galerisi
su sondajı
jeotermal sondaj
kaynak suyu temini
kullanma suyu temini doğalgaz sondajı petrol sondajı  
  SU SONDAJI UYGULAMA ŞEKİLLERİ

a) Çamurlu Sondaj (rotary)

Arazide yayılım gösteren formasyonlar; yıkılabilecek, gevşek yapılı zeminler ise çamurlu sondaj tekniği uygulanır. Matkapla kesilen ve parçalanan kaya parçacıkları, sondaj çamurunun sirkülasyonu marifetiyle yeryüzüne çıkarılmaktadır. Kuyu içinde devamlı sirkülasyon halinde bulunan sondaj çamuru, delme esnasında kuyunun yıkılmasına engel olmaktadır.

Bu yöntem oldukça güvenlidir ancak ilerleme hızı düşüktür. Ayrıca kuyu çaplarının mümkün olduğunca geniş olması icabettiğinden maliyetler de aynı oranda yükselmektedir.

b) Havalı Sondaj

Sert ve sağlam (kayalık) zeminlerde uygulanan bir yöntemdir. Yüksek basınçlı hava yardımıyla çalışan kırıcı tabanca ve ucundaki elmas daneli bit (matkap) marifetiyle kayalar kırılarak delinmektedir.

Yüksek basınçlı havanın içine zerkedilen ve sondaj kimyasallarından olan bir nevi köpük yardımıyla; kırılarak ufalanmış küçük taş parçacıkları yeryüzüne çıkarılmaktadır.

Bu yöntemde kuyu çapları daha dar olması ve ilerleme hızının yüksek olması maliyetleri düşürmektedir. Dolayısıyla daha uygun sondaj birim fiyatları uygulanabilmektedir.


SU SONDAJININ ÖNEMLİ PARAMETRELERİ


Doğru kuyu yeri (sondaj lokasyonu) seçimi

İstanbul - Esenyurt’ta bulunan Zaffer Tekstil Ltd.Şti.’nin 420m. derinliğinde açtırmış olduğu kuyuda su olmadığı için dalgıç pompa indirilmemiştir. Su çıkmayan bu kuyunun yaklaşık 3m. yanında, etüd ile tesbit ettiğimiz lokasyona açtığımız 450m.lik kuyudan günlük 800 m3 yeraltı suyu elde ettik.

İnceleme sahası hangi yapıyı arz ederse etsin, doğru sondaj lokasyonu (kuyu yeri) seçimi bol su elde etmek demektir. Gelişigüzel bir noktaya yapılacak sondaj ile şayet akifer kaya mevcut ise; permeabilite, kappilarite ve poroziteye bağlı olmak kaydıyla bir miktar yeraltı suyu elde etmek mümkündür. Bununla birlikte detay jeofizik çalışmalarla çatlak sistemleri (fayIanmalar) tesbit edilerek seçilecek uygun lokasyonlara sondaj yapıldığında, çalışma sahasından alınabilecek maksimum yeraltı suyu elde edilmiş olunacaktır.

Hesaplanan derinliğe ulaşılması

Etüd neticesinde hesaplanan derinliğe mutlaka ulaşılmalıdır. Bu da ancak yüksek kapasiteli bir sondaj makinasıyla mümkündür. Misâl olarak yeraltı suyu 255m.de ise; 230m. derinliğinde açılan kuyudan, ya hiç su çıkmayacak ya da ihtiyacı karşılamayacak kadar az miktarda su çıkacaktır.

Kuyu sapmalarının olmaması

Sondaj yapılırken matkabın üzerinde mutlaka Drill Collar (ağırlık) ve stabilizatör kullanılarak muhtemel sapmalar önlenmelidir.

Kuyu çapı ne olmalı?

Kuyu çapları derinlikle doğru orantılıdır. Derinlik arttıkça kuyunun başlangıç çapları da o oranda geniş seçilmelidir. Kuyudan elde edilmesi beklenen yeraltı suyu ne kadar çok ise dalgıç pompa ebatları da o oranda büyüyecektir. Buna bağlı olarak kuyu ve teçhiz borusu çapları mümkün olduğunca geniş seçilmelidir.

Teçhiz (muhafaza) borusu ve özellikleri

Teçhiz (muhafaza) boruları PVC veya demir menşeîli olabilmektedir. Kuyunun çapı ve derinliğinin yanı sıra formasyonun cinsine bakılarak boru seçimi yapılmaktadır. PVC borunun asgari 7mm. ve demir borunun asgari 5mm. et kalınlığında olması gerekir. Daha ince veya kalitesiz borular kuyunun stabilitesini sağlayamazlar. Kumlu ve siltli formasyonlarda, mutlaka köprü tip filtre borular kullanılmalıdır.

Çakıllama ve annülüs aralığı

Açılmış ve borulanmış kuyunun cidarıyla teçhiz borusu arasında, çakılla doldurulacak olan boşluğa “annülüs aralığı” denir. Çakıl zarfı ne kadar geniş olursa yeraltı suyu o kadar iyi filtre edilmiş ve siltasyon önlenmiş olur.

Kuyunun yıkanması ve inkişaf ettirilmesi

Çamur sirkülasyonuyla yapılan sondajlarda çatlaklar ve rezervuar gözenekleri çamurla sıvanır. Kuyu cidarında oluşan ve birkaç cm. kalınlıkta olabilen bu çamura “mudcake” yani çamur pastası denilir. Delme işleminin bitiminden sonra kuyu önce bol ve temiz suyla yıkanmalıdır. Ardından kuyu tabanından yeryüzüne doğru yüksek basınçlı ve debili hava yardımıyla kuyudaki çamur ve artıkları tamamen temizlenerek kuyu inkişaf ettirilmelidir.

Uzun ömürlü ve çok su veren bir kuyuya sahipsiniz

Yukarıdaki parametrelere birebir uyularak açılan kuyular sağlıklı kuyulardır. Uzun seneler boyunca yüksek debili yeraltı suyu elde etmemize imkan verirler. Ayrıca büyük su depoları yapılmasına da lüzum yoktur çünkü yeraltındaki rezervuar zaten tabii bir depodur. Bunun yanı sıra iki veya üç senede bir defa olmak kaydıyla kuyunun yüksek basınçlı havayla temizlenmesi, gözeneklerin açılmasına ve debinin artmasına sebep olacaktır.


SONDAJ BİRİM FİYATLARI


Sondaj birim fiyatları;

Sondajın hangi yöntemle yapılacağına (çamurlu veya havalı),

Kuyunun açılacağı formasyona (kayanın cinsine),

Kuyunun çapına,

Kuyunun derinliğine.

Teçhiz (muhafaza) borularının cinsine, çapına ve et kalınlığına bağlı olarak değişiklik arz etmektedir.

Bununla birlikte asgari birim fiyat olarak 80 TL/m.tûl + KDV olarak ifade edilebilir. 500m. ve daha derin olabilen jeotermal kuyularda ise yaklaşık 500 TL/m.tûl + KDV hatta daha yüksek maliyetler de ortaya çıkabilmektedir.


DALGIÇ POMPA SEÇİMİ


Pompanın güvenilir marka olması

Grundfos, Wilo, Alarko, Kurlar, Vansan, Pedrollo, Saer, KSB, Flight, Üstünel, İmpo vb. markalı ürünler kullanılmalıdır. Dalgıç pompa ne kadar kaliteli ise dayanıklılığı ve verimliliği de aynı oranda artmaktadır.

Pompanın ideal çalışma derinliği

Kuyu açıldıktan sonra yeraltı suyunun statik ve dinamik seviyeleri tesbit edilmelidir. 250m. derinlikte açılmış bir kuyuda (DWL) dinamik seviye 85m. ise pompa montajı 100m.ye yapılabilir. Dalgıç pompanın kuyunun tabanına indirilmesi lüzumsuz hatta yanlıştır. Yeraltı suyu, sahip olduğu hidrostatik basınç sebebiyle kuyu içinde kendiliğinden belli seviyelere kadar yükselmektedir. Kuyudan pompajla elde edilen su miktarı ne kadar çok olursa olsun değişmeyen yeraltı suyu seviyesine “Dinamik su seviyesi” DWL denir ve pompanın indirilmesi gereken yeri gösterir.

Pompa montajı

Güvenilir markalı dalgıç pompa seçimi yapıldıktan sonra montaj işlemi ve pompanın devreye alınmasının da yetkili servisi tarafından yapılmasında fayda vardır. Böylece dalgıç pompanın garanti şartları da yerine getirilmelidir.
       
       
ANASAYFA      I      HAKKIMIZDA      I      REFERANSLAR      I      İLETİŞİM